Ontwikkeling duurzaam bedrijfsverzamelgebouw op bedrijventerrein Zevender
Aan de rand van bedrijventerrein Zevender is het contour van een nieuw bedrijfsverzamelgebouw zichtbaar geworden. In dit pand hebben wij onder andere zelf onze intrek genomen, samen met de bedrijven Versluis Accountancy, Joris Veer Woninginrichting, Renewable Factory, RiJo Logistics en Van Bemmel Advies bouwconstructies. Op deze prachtige zichtlocatie is de nieuwbouw een opvallende ontwikkeling. Niet in de minste plaats om de duurzame keuzes die gemaakt zijn in de ontwikkeling van dit gebouw.
Van de toe te passen materialen tot de keuze van installaties: voor elk onderdeel van het ontwerp hebben we duurzame afwegingen gemaakt. Natuurlijk vanuit onze rol als één van de gebruikers van het pand, maar ook (juist!) om bij te dragen aan het verder verduurzamen van de bouwsector en ter inspiratie voor onze opdrachtgevers. Zulke keuzes vragen om onderzoek. Welke aspecten wegen uiteindelijk het zwaarst? Die discussie hebben we op sommige momenten intern goed gevoerd. Het hield ons scherp – en we zijn trots op het gebouw dat straks onze nieuwe huisvesting is. We nemen je mee in de gemaakte keuzes.
Uitvoering casco en hoofdvolume
Het casco staat. Bijzonder hieraan is dat de constructie hybride is. Dit betekent dat het beste uit elk materiaal wordt gekozen en gecombineerd. In ons geval is daarom het casco volledig opgetrokken uit een stalen constructie gecombineerd met geprefabriceerde houten gevel- en vloerelementen. Onze houtbouw partner Timmerfabriek Willemsen stelde voor om de vloeren en daken te overspannen met het hoogwaardige Kerto LVL hout. Hout is vele malen duurzamer dan beton. Dat heeft met het productieproces te maken, maar ook met de herbruikbaarheid (van hout – beton is juist lastig in hergebruik). Het hout is afkomstig van Metsä Wood: een leverancier die de complete keten van het productieproces tot eindproduct in eigen beheer heeft: van het planten van de zaadjes tot de productie van plaatmaterialen.
De buitengevels van het nieuwe bedrijfsverzamelgebouw worden uitgevoerd in een droogstapelsysteem van ClickBrick. Een uniek, circulair bouwsysteem voor het droogstapelen van baksteen. Een systeem waarbij ingezet wordt op het reduceren van gebruik van grondstoffen door optimale recycling. Veel van onze projecten kenmerken zich door baksteen architectuur. Ook hier heeft de esthetische afweging een rol gespeeld en er toe geleid om een traditioneel Nederlands product toe te passen. Het resultaat: een onderhoudsvrije en duurzame gevel.
Warmtepompinstallatie
In het nieuwe verzamelpand maken we gebruik van een warmtebron voor de verwarming en een warmtepompinstallatie voor het gehele binnen klimaat van het pand. Enthousiast vat Ton Tolboom de werking van de toegepaste installatie op een begrijpelijke manier samen.
“Een warmtepomp haalt warmte uit het water van de bron. De bron voor dit pand bestaat uit 22 dubbele lussen die zich op een diepte van 80 onder de grond bevinden. De gewonnen warmte kan oplopen tot wel 45ºC. Daarmee kan het hele pand verwarmd worden door vloerverwarming. Het grote voordeel van een warmtepompinstallatie? Verwarmen met een warmtepomp is drie (!) keer zuiniger dan verwarmen met bijvoorbeeld gas.”
Tijden het verwarmen van het pand wordt dus warmte uit de grond onttrokken. Daardoor koelt de grond rondom de bron. Deze koude blijft grotendeels om de bron aanwezig. Wanneer het pand in het voorjaar en de zomer gekoeld moet worden, kan deze koude gebruikt worden. In het nieuwe pand gebeurt dit met koelwanden en koelplafonds die zijn opgebouwd uit platen waar koud water doorheen kan stromen.
Ton Tolboom: “Het koelen gebeurt door middel van twee simpele pompjes die het koude water rondom de bron door de wanden en plafonds laten stromen. Een groot verschil in vergelijking met de traditionele airco installatie. De twee pompjes verbruiken 1 KW per uur, een airco installatie 18 KW.”
Een rekensom laat zien dat met gebruik van de warmtepompinstallatie, veel geld bespaard wordt:
koeling door gebruik van een airco installatie: per jaar gemiddeld 800 uur x 18 KW x € 0,23 = € 3.312,00
koeling door gebruik van een warmtepompinstallatie: per jaar gemiddeld 800 uur x 1 KW x € 0,23 = € 184,00
Nog belangrijker dan een besparing op kosten: een warmtepompinstallatie is nagenoeg geen belasting voor het milieu. En daar komt nog een voordeel bij. Bij gebruik van een warmtepompinstallatie treedt er geen luchtcirculatie op in alle vertrekken, in tegensteling tot bij traditionele airco installaties. Niet geheel onbelangrijk in een tijd van covid-19. De ruimtes worden geventileerd middels een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning waarbij er sprake is van 100% verse toevoer van lucht en 100% afvoer van vervuilde lucht. En last but not least: met de toepassing van deze warmtepompinstallatie zijn er geen binnenunits benodigd wat esthetisch gezien ook weer een voordeel met zich meebrengt. Kortom: we zijn ontzettend blij met deze mooie, duurzame installatie.
Elektrisch laden
Het mag duidelijk zijn dat het energieverbruik door de warmtepompinstallatie erg laag ligt. De resterende, nodige energie wordt opgewekt vanuit de 280 zonnepanelen op het platte dak van het hoofdvolume en de fietsenberging op het buitenterrein. Deze energie wordt bijvoorbeeld gebruikt voor de achttien oplaadpunten die bij de parkeermogelijkheden worden geplaatst, nodig voor de duurzame ontwikkeling die er is in de autobranche.
Inrichting buitenterrein
Ook voor de inrichting van het buitenterrein zijn er weloverwogen keuzes gemaakt. Het terrein grenst deels aan het water. Vanuit onderhoudsoogpunt is er gekozen om een beschoeiing te plaatsen. In plaats van voor een traditionele hardhouten beschoeiing, is gekozen voor een combi beschoeiing van HIP Groen. Bij deze beschoeiing worden houten palen, van Europees naaldhout uit duurzaam beheerde bossen, onder het waterpeil geplaatst, gecombineerd met volledig gerecyclede HDPE kunststof panelen die de bescherming vormen tussen de oever en het water. De kunststof delen zorgen ervoor dat het hout van de palen niet in contact komt met zuurstof, waardoor de beschoeiing van HIP Groen een duurzame oplossing – minimale levensduur van 50 jaar – voor de lange termijn vormt. Voor de eindafwerking is gekozen voor een cortenstalen randafwerking. Ook dit was weer een afweging tussen esthetiek en duurzaamheid, bij ons op kantoor bijna dagelijkse kost. Het levert vaak goed doordachte toepassingen met een mooie uitstraling op.
Voor de verharding van het buitenterrein is gekozen voor hergebruik van bestaande gebakken dikformaat klinkers. De bruin/ brons genuanceerde klinkers komen oorspronkelijk uit Zwijndrecht. Met de aankoop van deze bestaande klinkers – vrijgekomen na aanpassing of vernieuwing van de infrastructuur – is er voor het verharden van ons buitenterrein geen productieproces meer nodig geweest. Niet direct de goedkoopste invulling, maar wel een die aansluit op onze wens zo duurzaam mogelijk te bouwen. De vraag die we ons dan ook met enig regelmaat hebben moeten stellen: wat mag duurzaamheid ons kosten?
In aansluiting op klimaatadaptief bouwen is ervoor gekozen om het parkeren plaats te laten vinden op een half-verharding met ook hier weer de toepassing van gerecycled kunststof. Met deze groene invulling wordt ingespeeld op meer waterberging waar gezien de toenemende neerslag in korte tijd steeds meer op ingespeeld moet worden. Ook heeft deze invulling positieve invloed op de steeds hogere temperaturen waar we mee te maken hebben. De aanwezige (half)verhardingen worden opgesloten in kantopsluitingen van cortenstaal.
Tenslotte: op het platte dak van de (fietsen)berging en het hoofdvolume van de nieuwbouw worden, zoals hierboven genoemd, zonnepanelen geplaatst. Op het resterende oppervlak wordt een sedumdakbedekking uitgevoerd. Ook dit draagt bij aan het langer vasthouden van neerslag en daarmee ontlasting van het rioleringssysteem.
Duurzame (bouw)relaties
In de uitvoering is bewust gekozen om met lokale partijen te werken. Zo is het heiwerk verzorgd door Plomp Funderingstechnieken, de staalconstructie door Maarten Littel werktuigbouw en handelsonderneming, de dakbedekking door Dak-Team Vriedak B.V., de E-installatie door JBE-installaties in samenwerking met technisch tekenbureau Cad op maat en de W-installatie wordt verzorgd door VDI B.V. Op het gebied van interieur zijn we een inspirerende samenwerking aangegaan met Hendrix & Versteeg. Een professionele partij, eveneens gevestigd in Schoonhoven, op het gebied van interieurconcepten.
Veelal bedrijven op nog geen steenworp afstand van de nieuwbouw van het bedrijfsverzamelgebouw. Een prettige en constructieve manier van zaken doen!
